Усё больш замежных турыстаў выбіраюць Беларусь для адпачынку і падарожжаў. Але якая яна, краіна ў самым цэнтры Еўропы, чым ганарацца на Палессі і пра што мараць у Віцебску-культурнай сталіцы нашай Радзімы? 

На кожнае з гэтых пытанняў брытанец Найджэл Робертс дакладна ведае адказ: "Краіна - самая лепшая, Палессе-гэта магія і чараўніцтва, а Віцебск... Віцебск, напэўна, марыць трохі задрамаць: там заўсёды столькі культурных падзей!» — знакамітага брытанскага гумару містэру Робертс відавочна не займаць. 

У 2008 годзе з той жа любоўю і досціпам ён падышоў да напісання свайго першага англамоўнага даведніка па Сінявокай. Праз тры гады свет пабачыла другая рэдакцыя. Затым рушыла ўслед трэцяя, а зусім нядаўна выйшла чацвёртае, дапоўненае і пашыранае, выданне.

Усе месцы - ад вакзалаў да музеяў, ад гасцініц да кавярняў — Найджэл пратэставаў асабіста. За 17 гадоў ён пабываў у Беларусі амаль сорак разоў. 

Адвакат у мінулым, пісьменнік у сучаснасці. Перш чым Найджэл Робертс вырашыў памяняць 30 гадоў юрыдычнай практыкі на новы для сябе вопыт — даследчы і пісьменніцкі, шлях, распавядае, прарабіць прыйшлося сур'ёзны.

Мы сустрэліся з містэрам Робертсом у самым сэрцы Верхняга горада. У месцы, дзе пачалася гісторыя Мінска, пачаўся і яго аповед-грунтоўны і марудлівы.

Кропка першая. Гарадская Ратуша


- Такім чынам, уявіце сабе брытанскага адваката, які першы раз прыехаў у Беларусь. Гэта здарылася ў лістападзе 2001-га. Памятаю, ішоў дождж і было жудасна холадна. Усе хадзілі ў вялікіх шапках накшталт вушанак-зусім як у Савецкім Саюзе. 

Па‑руску я ведаў ўсяго нічога: «вельмі прыемна», «мяне клічуць Найджэл», «як справы?", "дзякуй вялікі". Увогуле, мінімальны гутарковы набор турыста. З Мінска мы паехалі ў Гомельскую вобласць, у невялікі гарадок пад назвай Галінка. І мне здалося, што я здзейсніў падарожжа назад у часе.

Цяпер, вядома, мне вельмі сорамна за тыя адчуванні. І чым часцей я затым прылятаў у Беларусь, тым больш разумеў, як памыляўся спачатку. Мае ўражанні з 2001-га, безумоўна, нельга параўнаць з поглядам на Беларусь узору чэрвеня 2019-га. 

За гэтыя гады Беларусь зрабіла велізарны рывок наперад. Таму даводзіцца пастаянна дапісваць і абнаўляць свой даведнік: кожны месяц у Менску адкрываецца вялікая колькасць новых цікавых месцаў.

Калі я ўпершыню сюды прыехаў, аб краіне практычна нічога не ведаў. Не было англамоўных гайдаў і сайтаў, нават звычайных турыстычных водгукаў было вельмі мала- з-за дарагіх віз у Беларусь мала хто ездзіў. Але паглядзіце, як імкліва змянілася сітуацыя. Візавыя абмежаванні з кожным годам становяцца ўсё мякчэй, а Беларусь-усё цікавей для замежнікаў. Зараз грамадзяне 80 дзяржаў могуць прыехаць у Беларусь без візы на цэлых 30 дзён. 

Кропка другая. Нулявы кіламетр


- Сімвалічны пачатак усіх беларускіх дарог-нулявы кіламетр. Сам па сабе папулярны турыстычны аб'ект. Тут, дарэчы, можна зразумець унікальнасць вашай краіны. У самым цэнтры Еўропы, адкуль лёгка дабрацца як на захад, так і на ўсход. Прычым любым відам транспарту: аўтамабілем, аўтобусам, цягніком і нават маршруткай. Апошнюю, дарэчы, вельмі люблю: чамусьці менавіта ў ёй я адчуваю сябе самым звычайным беларусам.

За гэтыя гады краіна моцна змянілася, і я адчуў гэтыя трансфармацыі на сабе. Раней, напрыклад, каб дабрацца з Мінска да Гомеля, даводзілася праводзіць у цягніку па 5 гадзін. А зараз усяго 3 гадзіны ў дарозе-і ты ўжо на галоўным вакзале. 

Уся Беларусь сёння нагадвае мне гэтыя цягнікі. Былі старыя і павольныя-ператварыліся ў камфартабельныя і хуткасныя. З краіны, застылай у часе, Беларусь вырасла ў дынамічную, жывую і энергічную.

Кропка трэцяя. Свята-Духаў кафедральны сабор


— Стаміўшыся чытаць стэрэатыпныя артыкула аб Беларусі ў англамоўнай прэсе, я вырашыў сам напісаць пра яе. Распавесці аб сваіх уражаннях і адчуваннях. На мой погляд, уласны вопыт для пісьменніка, ды яшчэ і аўтара даведнікаў, - гэта самае важнае. Хоць вопыту напісання кніг-а тым больш турыстычных гайдаў! - у мяне не было. Але я пачаў пісаць. Двойчы ці тройчы нават парываўся кінуць - так было цяжка і нязвыкла. Затое калі мой першы даведнік пабачыў свет, я адчуў радасць і хваляванне адначасова.

Вельмі хацелася, каб кніга стала тым акном, скрозь якое замежнікі змогуць зірнуць на Беларусь. Бо на беларускай зямлі знаходзіцца велізарная колькасць помнікаў гісторыі, культуры і архітэктуры многіх народаў і розных эпох. Пры гэтым Беларусь па‑ранейшаму вольная ад заходняга матэрыялізму і імкнецца захаваць сваю самабытнасць. 

За гэтыя гады я адкрыў спачатку для сябе, а затым для чытачоў не толькі Мінск, але і ўсё тое лепшае, што ёсць у рэгіёнах: музеі, поўныя рэдкіх экспанатаў, найпрыгажэйшыя праваслаўныя цэрквы і каталіцкія касцёлы, лясы, азёры, рэкі і балоты. І кожны год працягваю сваё даследаванне: рэсурсы Беларусі не абмежаваныя. 

Кропка чацвёртая. Праспект Незалежнасці


— Маё любімае баўленне часу ў Мінску — пешыя прагулкі па горадзе. Увесь гэты час гляджу, слухаю, аналізую. Раніцай снедаю дзе‑небудзь у кафэ ў цэнтры сталіцы, затым пачынаю сваю павольную прагулку. Асабліва люблю раён плошчы Перамогі і пасёлак Трактарабудаўнікоў. Тут самыя прыгожыя балконы ў горадзе! 

А наогул, Мінск-гэта не толькі савецкі ампір цэнтральных вуліц. Асобнага згадвання заслугоўваюць паркі-адны з лепшых у Еўропе. 

Хоць сапраўдная прыродная прыгажосць размешчана, вядома, за межамі Мінска. Браслаўскія азёры - па-за канкурэнцыяй. Беларуская прырода - гэта проста цуд свету. Мне складана растлумачыць тое, што я ўбачыў і адчуў падчас падарожжа па Палессі. Гэта магічнае месца, мне здаецца, там адбываецца нейкае чараўніцтва. А Галінка? Такіх музеяў, як мясцовы музей стараверства і народных традыцый, нідзе ў свеце больш не адшукаеш. Натхняюся ім падчас кожнага з сваіх візітаў на Гомельшчыну.

Кропка пятая. Галоўпаштамт


- Калі я ў першы раз распавёў сябрам, што збіраюся ў Беларусь, адны спыталі: "гэта ў Расеі?", іншыя здзівіліся: "Хіба гэта не Афрыка?" Узровень іх невуцтва быў каласальным. Цяпер, вядома, ужо не пытаюцца. Больш таго, я падсадзіў на ўсю Беларусь сям'ю. Тут паспела пабываць мая сястра і амаль паўгода правёў сын-выкладаў англійскую ў адной з моўных школ. 

Я не ведаю іншай краіны, дзе жывуць такія людзі: адкрытыя, гасцінныя, шчодрыя. Усюды, куды б я ні прыязджаў, мяне чакаў самы цёплы прыём. Гэтыя паездкі па краіне-лепшае, што здарылася са мной у жыцці. Яны прымусілі маю душу адкрыцца, а сэрца выпрабаваць каханне і падзяка — да Беларусі і беларусам. 


Крыніца: SB.BY